Początki obecnej nazwy miasta Sosnowiec mogą zaskakiwać. W historii tej miejscowości ukryte są liczne starodawne wsie, które były znane jeszcze przed samym powstaniem Sosnowca. Niektóre z nich, jak Klimontów i Siedlec (Sielec), były już działały w 1361 roku. Pogoń istniała od 1345 roku, a Milowice jeszcze wcześniej, bo od 1228 roku.
W dokumentach historycznych nazwa Sosnowiec pojawia się niespodziewanie. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1727 roku i znajduje się w aktach parafii mysłowickiej. W 1736 roku miasto to pojawia się na mapie Księstwa Raciborskiego jako Sosnowietz.
Marian Kantor-Mirski, znany historyk Zagłębia, podjął próbę odtworzenia genezy nazwy Sosnowiec. Jego badania prowadziły do wniosku, że Sosnowice to nie jest jedno z nazw obecnego miasta Sosnowiec, ale odnosiło się do dawnej wsi Stary Sosnowiec. Obecna nazwa ma swoje źródło w folwarku o takiej samej nazwie (wcześniej nazywanym Nowym Sosnowcem, a jeszcze wcześniej Polem), który znajdował się na północ od dzisiejszej stacji kolejowej.
W ten sposób, Kantor-Mirski doszedł do przekonania, że Sosnowiec jako nazwa nie ma nic wspólnego z pierwotnymi Sosnowicami (Stary Sosnowiec). Jego zdaniem, to właśnie folwark Sosnowiec wprowadził zamieszanie do ksiąg urzędowych, zacierając nazwę dawnych Sosnowic i wprowadzając nową. Ostatecznie, to folwark, zwany „Polem” i później „Sosnowcem”, rozwinął się na terenie Pogoni dzięki wsparciu Stanisława Mieroszewskiego.
Sosnowiec otrzymał prawa miejskie w 1902 roku jako Sosnowice. Kantor-Mirski zauważa jednak, że to na terenach pierwotnych Sosnowic powstały pierwsze budynki i instytucje publiczne, takie jak dworzec kolejowy, strażnica pograniczna czy magistrat. Znajdowały się tam również restauracja, kabaret i żydowska łaźnia. Pierwsi rzemieślnicy też ulokowali tam swoje zakłady. Pomimo tego, pierwotna nazwa Sosnowice zanikła, zaś Sosnowiec utrwalił się jako trwała nazwa miasta.